La vida de Lazarillo de Tormes e de sas fortunas e adversitats

Quand òm nais de parents indignes, paure coma un rat de glèisa e qu’a 8 ans òm dintra al servici d’un vièlh e plan maissant quistaire avugle, val mai èsser rusat coma le Lazarillo de Tormes per esperar subreviure. E de mèstres que le daissaràn morir de fam, le paure dròlle ne’n va conéisser qualques unis al fil de sas malaventuras. Es tota una galariá de las mesquinariás umanas que se debana al long del raconte. Pr’aquò, anguetz pas créser qu’aquela istòria es trista coma la mòrt ! Jos la forma d’una autobiografia, Lazare i conta amb un umor faceciós cossí se sortís de sas malparadas e ne’n profita per nos servir una critica, que manca pas de nhac, d’una societat injusta e ipocrita. Avètz dins aquel roman totis les elements d’un genre literari, le picaresc (de pícaro, canalha en castelhan), que fasquèt flòri en Espanha als sègles XVI e XVII, puèi en Euròpa tota al sègle XVIII… amai en Lengadòc ambe le personatge de Joan-l’an-pres, nascut de la pluma de Joan-Baptista Fabre. E avètz d’astre, legeiras e legeires occitans qu’ètz ! Podètz profitar de doás traduccions de qualitat : l’una d’Antòni Nogués en aranés, e l’autra de Sèrgi Carles en lengadocian. Al delà de l’aspècte dialectal, se vos interessatz al subjècte d’aqueste numèro del Diari, vos poiretz avisar de las causidas de cada traductor per servar tant coma se pòt tota la sabor de l’original en castelhan del Sègle d’Aur, puèi que las edicions mai ancianas conegudas datan de 1554. E vos pòdi assegurar que i poiretz legir de passatges d’antologia que doblidaretz pas abans longtemps : ieu pensi encara a çò qu’arriba al paure pícaro per aver panada una salsissa a son prumièr mèstre ! Publicat dins Lo Diari n75 YA